Mając tytuł wykonawczy, a więc np. wyrok zasądzający określoną kwotę, zaopatrzony przez sąd w klauzulę wykonalności, wierzyciel może skierować sprawę do komornika w celu wyegzekwowania należności. Wierzyciel musi jednak wziąć pod uwagę, że od dnia 21 sierpnia 2019 r. obowiązują nowe przepisy, które nakazują sądowi i komornikowi badanie, czy roszczenie, które wierzyciel chce egzekwować nie uległo przedawnieniu.
Stosownie do art. 7821 § 1 pkt 2) k.p.c. sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności jeżeli z okoliczności sprawy i treści tytułu egzekucyjnego wynika, że objęte tytułem wykonawczym roszczenie uległo przedawnieniu, chyba że wierzyciel przedstawi dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia. Wprowadzenie tego przepisu radykalnie zmieniło postępowanie klauzulowe, które przestało być już wyłącznie formalnością, a zamieniło je w postępowanie, w którym badaniu podlega roszczenie objęte tytułem egzekucyjnym. Co jednak istotne, prawomocne oddalenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na ww. podstawie nie pozbawia wierzyciela prawa do wystąpienia z powództwem o ustalenie, że objęta tytułem egzekucyjnym wierzytelność nie uległa przedawnieniu (nie dotyczy to sytuacji, gdy wierzycielowi przysługuje dalej idące roszczenie). Dopiero uzyskany w takim procesie wyrok stanowi zaś dokument urzędowy dowodzący, że do przedawnienia roszczeń objętych tytułem egzekucyjnym nie doszło.
Niemniej jednak, to jeszcze nie koniec badania kwestii przedawnienia. Dochodzi bowiem do niego także na etapie postępowania egzekucyjnego. Art. 797 § 11 k.p.c. wprowadza zasadę, że jeżeli z treści tytułu wykonawczego wynika, że termin przedawnienia dochodzonego roszczenia upłynął, do wniosku [o wszczęcie egzekucji] należy dołączyć również dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu przedawnienia. Ma to związek z tym, że:
- zgodnie z art. 804 § 2 k.p.c.: jeżeli z treści tytułu wykonawczego wynika, że termin przedawnienia dochodzonego roszczenia upłynął, a wierzyciel nie przedłożył dokumentu, o którym mowa w art. 797 § 11, organ egzekucyjny odmawia wszczęcia egzekucji,
- zgodnie z art. 825 pkt 11) k.p.c.: organ egzekucyjny umorzy postępowanie w całości lub części na wniosek gdy zażąda tego dłużnik, jeżeli przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie wykaże, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego bieg terminu przedawnienia został przerwany.
Oznacza to, że od dnia 21 sierpnia 2019 r. wierzyciele muszą zachować czujność w zakresie przedawnienia roszczenia, które chcą wyegzekwować. Po zmianie przepisów zarówno sąd w postępowaniu klauzulowym, jak i komornik w postępowaniu egzekucyjnym zajmują się merytorycznym rozpoznawaniem kwestii materialnoprawnej zasadności roszczenia, jaką jest jego przedawnienie.