W dniu 21 sierpnia 2019 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące opłat sądowych w postępowaniu cywilnym. Niezależnie od zmiany wysokości stawek za poszczególne sprawy, zmianie uległy także zasady ponoszenia opłat w przypadku spraw o zapłatę. Ma to niezwykle istotne znaczenie z uwagi na to, że do dnia 20 sierpnia 2019 r. zasadą było, iż opłata stosunkowa pobierana w sprawach o prawa majątkowe wynosiła 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł. Jednocześnie, w tzw. postępowaniu uproszczonym (w którym rozpoznawane są niektóre kategorie spraw, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 zł) obowiązywały tzw. widełki opłat. Czyli wysokość opłaty sądowej zależała od wartości dochodzonego roszczenia – najniższa opłata była 30 zł, przy roszczeniach do 2 000 zł, najwyższa 300 zł, przy roszczeniach od 7 500 zł do 20 000 zł.
Od dnia 21 sierpnia 2019 r. ww. zasady uległy znaczącej zmianie. Przede wszystkim zlikwidowano odrębne opłaty w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym. Aktualnie we wszystkich sprawach o prawa majątkowe o wartości przedmiotu sporu do 20 000 zł pobiera się od pisma opłatę stałą ustaloną według wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej:
- do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;
- ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;
- ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;
- ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;
- ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;
- ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;
- ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.
Jeśli chodzi natomiast o sprawy o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 20 000 zł, wówczas pobiera się od pisma opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 zł.
Jak łatwo zauważyć, po zmianie przepisów opłaty sądowe – a co za tym idzie koszty prowadzenia sporu sądowego – znacznie wzrosły. Szczególnie widoczne jest to przy sprawach o mniejsze kwoty: przykładowo, wnosząc pozew o zapłatę 16 000 zł z tytułu niezapłaconej ceny sprzedaży przed zmianą przepisów należało uiścić opłatę sądową 300 zł, aktualnie opłata wynosi 1 000 zł. Dwukrotnie wzrosła też opłata maksymalna, która do zmiany przepisów wynosiła 100 000 zł, a obecnie 200 000 zł.